NAM KỲ THUỘC PHÁP: CUỘC SỐNG Ở SÀI GÒN

GHI CHÉP VỀ CUỘC HÀNH TRÌNH/ CỦA M. A. PETITON

(Tiếp Theo)

Các hồ, sông ngòi, những phân chia địa chất

của Nam Kỳ, Cam Bốt, Thái Lan

Điều đầu tiên gây ấn tượng với du khách khi đến Nam Kỳ là ngọn hải đăng Cape St-Jacques được xây dựng trên ngọn núi tạo thành một phần của nhóm núi Bà Rịa. - Những ngọn núi Bà Rịa.duy nhất được nhìn thấy. vượt lên trên độ cao của vùng đất đầm lầy kéo dài trên toàn bộ Nam Nam Kỳ từ một dòng chảy từ đông sang tây, từ bờ đông sang bờ đông của Nam Kỳ, sông Đồng Nai, nhập vào sông Sài Gòn xuôi dòng từ Sài Gòn đến Rạch Giá trên bờ Tây.

Vùng đất thấp, bằng phẳng, đầm lầy phủ đầy rừng ngập mặn. Toàn bộ bề mặt của nó được hình thành bởi phù sa mới mang theo bởi những con sông khổng lồ chảy qua Nam Kỳ.

Con sông đầu tiên trong số đó là sông Mê Kông phát triển dài hàng trăm dặm, đi qua Đông Dương từ tây bắc đến đông nam. - Con sông mênh mông này đi qua Pnom Penh (Thủ đô của Cam Bốt). Ở đó, nó chia thành hai nhánh, sông Tiền và sông Hậu, được chia vùng Hạ Nam Kỳ thành vô số các nhánh tạo thành đồng bằng mênh mông trải dài từ Sóc Trăng phía Tây Nam đến Gó Công ở phía Đông Bắc. Lưu lượng con sông này là rất lớn, tổng các nhánh khác nhau là hơn hai mươi lăm km. Sông Mê Kông cuộn một lượng đáng kể phù sa và cát lơ lửng và trầm tích của nó đã tồn tại hàng ngàn năm cũng như trầm tích từ các con sông khác với hoạt động kết hợp của triều lên và triều xuống, với địa hình hiện tại của các bờ biển của bán đảo được hình thành bởi Đồng Nai ở phía đ6ng, Rạch Giá ở phía Tây, mũi Cà Mau ở phía Nam.

Tại Pnom-Ponh, một con sông, Tonle Sap nối với sông Mê Kông đến vùng biển nội địa được hình thành bởi các hồ nước dịu dàng Gamnan Tiểu và Camnan Đại.

Vùng biển nội địa rộng lớn này trước đây có sức mạnh vượt trội hơn nhiều và có lẽ đã được tắm trong các bức tường của thành phố cổ Angcor-Thom, cách xa bờ vài km hiện tại. Sông Tonle Sap đôi khi chảy vào các hồ lớn, mang theo nước và trầm tích của sông Mê Kông khi thời kỳ lũ lụt lớn và kéo dài của dòng sông này xảy ra, đôi khi trái lại, nó đổ nước vào các hồ lớn ở sông Mê Kông, khi mực nước sông đã giảm.

Các lớp trầm tích đáng kể xảy ra thường xuyên ở vùng biển nội địa, cũng như sự bốc hơi tích cực của nước diễn ra liên tục (nước đôi khi có nhiệt độ lên tới 34 °), đã thay đổi sâu sắc, làm giảm độ rộng của biển nội địa. - Mặt khác, Hạ Nam Kỳ được tạo ra bởi các vùng đất bồi của sông Mê Kông, thay vì tạo ra các khúc quanh của các bán đảo hiện tại chấm dứt bởi điểm Cà Mau, hình thành trước đây là một vịnh sâu xâm nhập phía bắc sông Rạch Giá đến Cape St. Jacques và tiếp cận vùng biển nội địa mà chính nó đã mở rộng ra vùng lân cận Pnom-Penh.

Các con sông khác của Nam Kỳ, cũng rất quan trọng, nhưng các nhánh phụ chỉ được tính bằng hàng trăm km, trong khi các nhánh phụ của sông Mê Kông có đến hàng ngàn, trong đó là hai sông Vám Cỏ; Đông và Tây, và cuối cùng là dòng sông Đồng Nai, nơi có dòng sông Sài Gòn.

Tất cả các con sông này, bao gồm vô số cửa của sông Mê Kông, xả nước và trầm tích vào bờ biển phía đông của xứ Nam Kỳ thuộc Pháp từ Sóc Trăng đến Cape Saint-Jacques, và tăng lên mỗi ngày lên bề mặt bán đảo thuộc địa của chúng ta, như đã nói trước đây.

Nếu chúng ta nhìn vào bản đồ địa chất của Nam Kỳ do tác giả vẽ, chúng ta sẽ nhận ra ngay sự phân chia chính của khu đất thuộc địa của chúng ta, cũng như các hành trình của chuyến đi của tác giả ở Campuchia và Thái Lan.

Thoạt nhìn, người ta thấy một dải rộng của đầm lầy và rừng, chiếm phần giữa và phần cuối phía Nam của Nam Kỳ. Ba nhóm núi lớn hình thành từ đá với cấu trúc granitoid cũng rất nổi bật: một nhóm kéo dài đến phía đông bắc của Nam Kỳ thuộc Pháp và bao gồm các dãy núi Bà Rịa, Biên Hòa, Long Thành, v.v.; nhóm thứ hai kéo dài về phía bắc và được hình thành bởi dãy núi Tây Ninh hoặc Dinhh Bà; thứ ba chiếm phía tây bắc của Nam Kỳ thuộc Pháp, và bao gồm những ngọn núi phun trào giữa Châu Đốc, Tri Tôn, Rạch Giá và Long Xuyên.

Ba nhóm này có tầm quan trọng đáng kể, và mang lại cho vùng này một địa hình và diện mạo chung. Đó là vùng lân cận của nhóm đầu tiên, người ta có thể nghiên cứu Biên Hòa và Long Thành những vùng đất hẻo lánh hơn. Nhiều khối đá sa thạch lớn bao quanh nhóm thứ hai.

Đi qua nhóm thứ ba, chúng tôi tìm thấy những khối đá cát của khối Tịnh Biên và vùng đất cổ Hà Tiên, bao gồm một sự hình thành mạnh mẽ của đá silic.thạch anh, đá phiến, và bao gồm cả một vạt đá vôi. ở phía nam của tỉnh Hà Tiên. Các đá vôi cổ có độ dày lớn và bao phủ đáng kể trải dài ở phía bắc của tỉnh Hà Tiên và Cam Bốt; chúng ở phía trước, cũng như các phiến sét silic đi cùng với chúng, với các lớp sa thạch dày tồn tại ở Cam Bốt ở vùng núi voi phía tây bắc Hà Tiên. Đá sa thạch chiếm trong khu vực này, bề mặt rộng lớn; chúng hình thành gần như hoàn toàn đảo Phú-Quốc trong Vịnh Thái Lan, và mở rộng, trên lục địa, ở Cam Bốt và Vương quốc Thái Lan nơi chúng hình thành, cách dãy núi Voi hai trăm km về phía bắc, một dãy núi lớn hướng đáng kể về phía đông tây. Tôi đã theo dõi và nghiên cứu nó trên một chặng đường dài hơn 120 km, ở giữa những khu rừng nguyên sinh, đầy chướng khí và thường không thể vượt qua.

Chúng tôi vẫn phải thực hiện nhiều nghiên cứu chi tiết để cho chúng ta biết những gì phải nghĩ về các mỏ quặng vàng và sắt của tỉnh Biên Hòa, mỏ bạc của tỉnh Hà Tiên, Thanh đá nâu của đảo Phú-Quốc, phốt phát vôi mà tôi phát hiện ra ở tỉnh Hà Tiên, bãi cát vàng của sông Mê Kông, v.v.

                                                                                (Còn tiếp)