NGÀY ẤY VÀ BÂY GIỜ

                               831.  Từ khách sạn Caravelle nhìn sang Rex năm xưa và giờ nay.

                                   

                   832. Giao lộ Võ Tánh - Trương Tấn Bữu ngày xưa và giờ nay.

                                 833. Phở Tàu Bay xưa và nay.

                                     834. Bến Bạch Đằng năm 1966 và nay.

                                   835. Đường Catinat  (Tự Do, Đồng Khởi) qua các thời kỳ.

                                   836. Giao lộ Lê Lợi - Nguyễn Huệ năm 1968 và hiện nay.

                                   837. Đường  Nguyễn Văn Thinh xưa và nay.

                                   838. Rạp Nam Quang (Chợ Đũi) ngày xưa và hôm nay.

                                   839. Bưu điện Tân Định ngày xưa giờ như vậy đây.

                                   840. Trại hòm Tân Lập 85 Võ Tánh xưa và nay.

Nguồn Trung Ngô, Christine Luu, Tim Doling

Biểu tượng của Sài Gòn xưa

Dinh toàn quyền đầu tiên

Posted on 26/01/2016 by timdolinghcmc@gmail.com

"La Première Résidence des Gouverneurs à Saigon" -  một cái nhìn bên ngoài của Dinh thự đầu tiên của các thống đốc, từ các cuốn sách 1931 Iconographie historique de l'Indochine française (1931) Paul Boudet và André Masson

Bài này trước đó đã được đăng trên Saigoneer http://saigoneer.com

Nếu cho rằng dinh Norodom (1873) là dinh thự của thống đốc thuộc địa đầu tiên được xây dựng ở Sài Gòn, nhưng trong thực tế trước đó đã có một kiến trúc khiêm tốn hơn nhiều là Hôtel des Amiraux-Gouverneurs.

Trong hơn hai năm sau khi Pháp xâm chiếm Nam Kỳ vào năm 1859, những đô thống đốc đầu tiên Rigault de Genouilly, Jauréguiberry, Page và Charner - đã đóng quân trong các cơ sở tạm thời trong trại lính hải quân bên cạnh sông Sài Gòn.

Đô thống đốc Louis Adolphe Bonard, 28 Tháng 11 1861 - 23 tháng 4 1863

Tuy nhiên, khi Đô thống đốc Louis Adolphe Bonard lên nắm quyền trong tháng 11 năm 1861, một dinh thống đốc chuyên dụng đã được coi là một ưu tiên và Quân đoàn Kỹ thuật Hải quân đã sằn sàng cho việc xây dựng.

Thật không may lúc ngân sách còn hạn chế, do đó, họ đã quyết định xây dựng một cung điện tạm thời có thể được thay thế vào một thời gian sau đó bởi một kiến trúc lâu dài hơn. Trong tháng mười hai năm 1861, một tổ hợp các tòa nhà bằng gỗ được nhập khẩu dưới dạng lắp ráp từ Singapore và dựng tại phía cuối của đường Catinat (Đồng Khởi), gần nơi quảng trường đồng hồ, tại khu vực mà trước đó đã có một số văn phòng chính phủ thuộc địa khác.

Nằm tại mảnh đất nà ngày nay là trường Trần Đại Nghĩa (Lasan Taberd), Hôtel des Amiraux-Gouverneur là một tổ hợp gồm dinh thống đốc, văn phòng và phòng họp, một phòng trưng bày với 600 chỗ ngồi (hội trường sự kiện), một chuồng ngựa và một trại nuôi heo. Bản vẽ của tòa nhà đã được công bố trong cuốn sách năm 1931 Iconographie historique de l'Indochine française (1931) Paul Boudet và André Masson.

                                                  Phạm Phú Thứ, 1821-1882

Sứ thần Phạm Phú Thứ, người đi cùng Phan Thanh Giản tới Sài Gòn vào năm 1863-1864, mô tả công trình như sau:

"Dinh của Thống đốc gồm bốn tòa nhà được xây dựng theo một dãy với chín gian. Gian trung tâm của tòa nhà đầu tiên là lối vào chính. Bốn phòng hai tầng ở phía tây của gian này là căn hộ của Thống đốc, trong khi bốn gian ở phía đông là các văn phòng.

Một cấu trúc trung gian kết nối các tòa nhà đầu với tòa nhà thứ hai, nơi tiếp tân hoặc hội nghị có thể thấy được. Trên bức tường phía tây của căn phòng này treo hai bức chân dung lớn: một bên phải là của Ung Ba Su (hoàng đế), người đứng đầu của nhà nước Pháp, trong khi bên trái là của Y Pha Ra Trị Xa (Hoàng hậu). Ở giữa các phòng treo một bức chân dung nhỏ của con trai của nhà vua nước Pháp. Về phía đông, gian thứ sáu và thứ bảy hình thức là phòng chờ, trong khi ở phía sau chúng ta có thể tìm thấy phòng trưng bày hay phòng nhạc.

Dinh này, sơn rất đẹp, kết nối với gian thứ ba, nơi có phòng ăn".

(Bulletin des Amis du Vieux Hue, No 1-2, Avril-Juin 1919).

"Dinh thự đầu tiên của các Thống đốc tại Sài Gòn" - bức chân dung của Hoàng đế và Hoàng hậu Pháp trong dinh thự đầu tiên của Thống đốc, từ cuốn sách Iconographie historique de l’Indochine française (1931) của Paul Boudet và André Masson.

Phòng trưng bày của dinh thống đốc đầu tiên đã được sử dụng cho một loạt các chức năng, bao gồm cả việc biểu diễn bởi sự thăm viếng của các đoàn kịch và ca nhạc trước khi khánh thành nhà hát thành phố đầu tiên năm 1872.

Sau khi phá hủy trong những năm đầu thập niên 1870, nhà thờ bằng gỗ đầu tiên. Nhà thờ đức bà Marie đồng trinh. ngày nay là tòa nhà Sun Wah, đã bị mối làm hư hại - phòng trưng bày được trưng dụng vào mỗi Chủ nhật như một nhà thờ tạm thời.

Mặc dù có sự mô tả tâng bốc của Phạm Phú Thứ, thật sự Hôtel des Amiraux-Gouverneurs chỉ là một kiến trúc rất thô sơ của thành phố mà nơi này đã có một số công trình xây bằng gạch lớn rất ấn tượng. Một trong đó, là tòa nhà Wang-Tai trên bờ sông Sài Gòn - xem Wang Tai and the Cochinchina Opium Monopoly - được nhìn thấy bởi tất cả những người đến thành phố.

"Dinh thự đầu tiên của các Thống đốc tại Sài Gòn" - Phòng trưng bày hay sự kiên của dinh thống đốc,từ cuốn sách Iconographie historique de l’Indochine française (1931) của Paul Boudet và André Masson.

Thật vậy, nó trở thành nguyên nhân của sự lúng túng của chính quyền Pháp trước việc một doanh nhân Trung Hoa đã có một trụ sở chính lộng lẫy như vậy trong khi Thống đốc thuộc địa vẫn sống trong một túp lều bằng gỗ. Sự lúng túng này là một lý do tại sao phải chi một số tiền lớn trong năm 1868-1873 vào việc xây dựng một dinh toàn quyền thật ấn tượng (về sau là dinh Norodom, xem Saigon’s Palais Norodom – A Palace Without Purpose) được nhận xét là công trình dân sự  mắc tiền  nhất được xây ở Đông Nam Á trong cuối thế kỷ 19.

Năm 1873, sau khi dinh thống đốc dời đi, dinh bằng gỗ cũ kỹ đã được trao cho Missions Société des Étrangères de Paris (MEP) và Cha Henri de Kerlan chuyển thành một trường học đặt tên là Taberd Institution. Trường học mới được điều hành trong những năm cuối thập niên 1880 bởi sư huynh Christian, vào năm 1890 trường được xây dựng lại thành tòa nhà lớn ba tầng mà ngày nay là trường trung học Trần Đại Nghĩa.

Quảng trường đồng hồ và trụ sở bưu điện năm 1862

Được xây dựng vào năm 1890 bởi sư huynh Christian, trường Taberd, nay là trường Trần Đại Nghĩa , nằm trên mảnh đất  của Hôtel des Amiraux-Gouverneurs.

Khảo luận về nền học chính tại Nam Kỳ 

(Etude sur l'instruction publique en Cochinchine)

                                         (tiếp theo)

13 - Các trường học tại Nam Kỳ năm 1885
(trích : Annuaire de la Cochinchine Française, 1885)

A. Trường Pháp

Địa hạt (Arrondissements)	Số trường	Số Giáo sư Pháp	Số Giáo sư An Nam	Số học sinh
Học sinh Nam
Sài Gòn : Trường tỉnh (École municipale)	1	4	2	116
Sài Gòn : Trường trung học (collège) Chasseloup-Laubat	1	12	11	352
Sài Gòn : Trường trung học Bá Đa Lộc (Adran)	1	7	9	210
Sài Gòn : Trường Taberd (trường đạo)	1	2	2	76
Trường Bình Hòa	1	3	7	186
Trường trung học (collège) Mỹ Tho	1	9	6	265
Trường Vĩnh Long	1	2	4	76
Trường Biên Hòa	1	3	4	132
Trường Sóc Trăng	1	2	4	75
Trường Bến Tre	1	3	5	196
Trường Chợ Lớn	1	2	4	144
Trường Gò Công	1	1	3	110
Trường Tây Ninh	1	1	3	59
Tổng cộng	13	51	64	1997
Trường do người bản xứ điều hành
Trường Hà Tiên	1	-	2	30
Trường Long Xuyên	1	-	2	65
Trường Sa Đéc	1	-	2	27
Trường Tân An	1	-	3	82
Trường Thủ Đầu Một	1	-	2	37
Trường Trà Vinh	1	-	2	32
Trường Rạch Giá	1	-	1	-
Tổng cộng	7	-	14	273
Học sinh Nữ
Sài Gòn : Trường tỉnh (École municipale)	1	5	-	57
Sài Gòn : Trường La Sainte-Enfance (Nội trú và mồ côi)	1	10	8	311
Sài Gòn : Trường Tân Định	1	2	2	158
Trường Chợ Lớn	1	2	1	45
Trường Mỹ Tho	1	3	1	712
Trường Vĩnh Long	1	2	-	90
Trường Biên Hòa	1	3	1	36
Tổng cộng	7	27	13	1409

B. Trường bản xứ dạy chữ viết bằng mẫu chữ La Mã

Địa hạt (Arrondissements)	Số tổng	Số làng	Số trường	Số Giáo sư	Số học sinh
Học sinh Nam
Bà Rịa	4	44	16	16	424
Bến Tre	21	183	60	60	1767
Biên Hòa	16	192	36	36	985
Cần Thơ	11	119	9	9	565
Châu Đốc	10	99	28	28	1571
Chợ Lớn (địa hạt)	12	207	13	13	353
Gò Công	4	50	37	37	2153
Hà Tiên	4	15	6	6	106
Long Xuyên	8	63	14	14	828
Mỹ Tho	15	202	29	29	1108
Rạch Giá	7	99	5	5	133
Sa Đéc	9	88	11	11	453
Sài Gòn (tỉnh lị)	18	58	82	82	1922
Sóc Trăng	11	134	11	11	390
Tân An	10	120	23	23	848
Tây Ninh	10	72	29	29	822
Thủ Đầu Một	10	102	15	15	742
Trà Vinh	13	200	19	19	1076
Vĩnh long	13	183	15	15	826
Địa hạt 20	2	-	2	2	107
Bạc Liêu	2	29	16	16	424
Côn Đảo	1	3	1	1	10
Tổng cộng	211	2262	477	477	17613
Học sinh Nữ
Bà Rịa	4	44	2	3	83
Biên Hòa	16	192	1	1	24
Châu Đốc	10	99	3	3	50
Long Xuyên	-	-	-
Sài Gòn (địa hạt)	18	208	6	6	450
Sóc Trăng	11	134	1	1	19
Tây Ninh	10	72	2	2	65
Thủ Đầu Một	10	102	3	3	225
Trà Vinh	13	200	1	1	80
Vĩnh Long	13	183	2	2	132
Tổng cộng	105	1234	21	21	1128

C - Trường dạy chữ Nho

Địa hạt (Arrondissements)	Số tổng	Số làng	Số trường	Số Giáo sư	Số học sinh
Bà Rịa	4	44	4	4	50
Bến Tre	21	183	18	18	228
Biên Hòa	16	192	7	7	150
Cần Thơ	11	119	-	-	-
Châu Đốc	10	99	5	5	58
Chợ Lớn (tỉnh lị)	-	-	-	-	-
Chợ Lớn (địa hạt)	12	207	40	40	430
Gò Công	4	50	20	20	200
Hà Tiên	4	15	-	-	-
Long Xuyên	8	63	-	-	-
Mỹ Tho	15	202	38	38	465
Rạch Giá	7	99	10	10	186
Sa Đéc	-	-	-	-	-
Sài Gòn (địa hạt)	-	-	-	-	-
Sóc Trăng	-	-	-	-	-
Tân An	10	120	2	2	50
Tây Ninh	10	72	4	4	45
Thủ Đầu Một	10	102	11	11	70
Trà Vinh	-	-	-	-	-
Vĩnh long	13	183	42	42	310
Bạc Liêu	2	29	8	8	112
Tổng cộng	157	1779	209	209	2354

<<< phụ lục>>>

14 - Các trường học tại Nam Kỳ năm 1886
(trích : Annuaire de la Cochinchine Française, 1886)

A. Trường Pháp

Địa hạt (Arrondissements)	Số trường	Số Giáo sư Pháp	Số Giáo sư An Nam	Số học sinh
Trường do người Âu điều hành
Học sinh Nam
Trường trung học Chasseloup-Laubat	1	12	20	400
Trường trung học Bá Đa Lộc (Collège d'Adran)	1	11	12	270
Trường trung học Mỹ Tho	1	10	11	259
Trường tiểu học Bến Tre	1	3	8	255
Trường tiểu học Gia Định	1	3	7	183
Trường tiểu học Biên Hòa	1	3	5	127
Trường tiểu học Vĩnh Long	1	2	4	96
Trường tiểu học Sóc Trăng	1	2	4	73
Trường tiểu học Gò Công	1	1	4	96
Trường tiểu học Tây Ninh	1	1	3	70
Tổng cộng	10	48	78	1829
Học sinh Nữ
Trường tỉnh Sài Gòn(École municipale de Saigon)	1	3	-	52
Trường La Sainte-Enfance (Nội trú và mồ côi)	1	10	8	366
Trường Tân Định	1	2	2	165
Trường Chợ Lớn	1	2	1	45
Trường Mỹ Tho	1	3	1	160
Trường Vĩnh Long	1	2	-	18
Trường Biên Hòa	1	3	1	56
Tổng cộng	7	25	13	942

B. Trường bản xứ

Trường địa hạt điều hành do quỹ thuộc địa tài trợ, các trường tổng điều hành dựa vào ngân sách các tỉnh; các trường khác sống do trợ cấp của các làng hay các tư nhân.

Địa hạt (Arrondissements)		Số trường	Số Giáo sư Âu	Số Giáo sư bản xứ	Số học sinh
Bạc Liêu	Trường tổng	5		5	326
	Trường làng	11		11	362
	Trường chữ nho	3		3	73
Bà Rịa	Trường tổng	4		4	176
	Trường chữ nho	4		4	62
	Trường đạo	4		4	204
Bến Tre	Trường địa hạt	1	3	7	248
	Trường tổng	20		40	1000
	Trường đạo	6		10	500
Biên Hòa	Trường địa hạt	1	3	5	127
	Trường tổng	10		24	538
	Trường chữ nho	18		18	370
	Trường đạo	7		10	341
Cần Thơ	Trường tổng	11		14	369
	Trường đạo	1		2	40
Châu Đốc	Trường tổng	10		10	734
	Trường làng	19		19	723
	Trường chữ nho	15		15	528
	Trường đạo	1	2	1	32
Chợ Lớn	Trường tổng	14		14	458
	Trường chữ nho	47		47	624
	Trường đạo	4		5	151
Gò Công	Trường địa hạt	1	1	4	127
	Trường tổng	4		4	145
	Trường làng	33		33	1894
	Trường chữ nho	37		37	2039
Hà Tiên	Trường địa hạt	1		2	22
	Trường tổng	3		3	60
	Trường chữ nho	1		1	12
Long Xuyên	Trường địa hạt	1		2	70
	Trường tổng	7		14	500
	Trường chữ nho	14		14	225
	Trường đạo	3	3	3	300
Mỹ Tho	Trường trung học	1	6	-	94
	Trường địa hạt (trường phụ)	1	4	3	166
	Trường tổng	15		15	632
	Trường làng	23		23	357
	Trường chữ nho	55		55	639
	Trường đạo	13		13	338
Rạch Giá	Trường địa hạt	1		2	53
	Trường tổng	6		7	196
Sa Đéc	Trường địa hạt	1		2	45
	Trường tổng	12		12	729
	Trường chữ nho	30		30	485
	Trường đạo	1	1	-	57
Sài Gòn	Trường địa hạt	1	3	6	203
	Trường tổng	16		19	1100
	Trường làng	5		5	80
	Trường chữ nho	50		50	705
	Trường đạo	8		8	143
Sóc Trăng	Trường địa hạt	1	1	4	57
	Trường tổng	11		11	390
	Trường chữ Căm-bốt	29		29	263
	Trường chữ nho	31		31	1005
	Trường đạo	2		2	50
Tân An	Trường địa hạt	1		3	87
	Trường tổng	23		23	800
Tây Ninh	Trường địa hạt	1	1	3	70
	Trường tổng	10		10	208
	Trường chữ nho	1		1	35
	Trường đạo	2	2	-	152
Thủ Đầu Một	Trường địa hạt	1		2	46
	Trường tổng	6		6	372
	Trường chữ nho	18		18	160
	Trường đạo	6		6	250
Trà Vinh	Trường địa hạt	1		2	60
	Trường tổng	14		16	960
	Trường chữ nho	41		41	810
	Trường đạo	3	4	3	558
Vĩnh long	Trường địa hạt	1	2	4	78
	Trường tổng	16		16	614
	Trường chữ nho	27		27	334
	Trường đạo	3	2	8	189
Địa hạt 20	Trường tổng	2		3	134
	Trường chữ nho	5		5	127
	Trường đạo	4		4	262
	Tổng cộng	820	38	917	27473

C. Tổng kết

		Số trường	Số Giáo sư Âu	Số Giáo sư bản xứ	Số học sinh
	Trường địa hạt	16	24	51	1553
	Trường tổng	219	-	270	10441
	Trường làng	91	-	91	3416
	Trường chữ nho	426	-	426	8496
	Trường đạo	68	14	79	3567
	Tổng cộng	820	38	917	27473

<<< phụ lục>>>

Các trường học tại Nam Kỳ năm 1887
(trích : Annuaire de la Cochinchine Française, 1887)

A. Trường Pháp

Địa hạt (Arrondissements)	Số trường	Số Giáo sư Pháp	Số Giáo sư An Nam	Số học sinh
Học sinh Nam
Sài Gòn : Trường tỉnh (École municipale)	1	3	1	122
Sài Gòn : Trường trung học (collège) Chasseloup-Laubat	1	12	19	400
Sài Gòn : Trường trung học Adran	1	9	19	262
Sài Gòn : Trường Taberd (trường đạo)	1	2	1	117
Trường Gia Định	1	3	7	200
Trường trung học (collège) Mỹ Tho	1	8	16	260
Trường Vĩnh Long	1	2	5	132
Trường Biên Hòa	1	3	5	147
Trường Sóc Trăng	1	2	4	78
Trường Bến Tre	1	3	8	277
Trường Chợ Lớn	1	2	3	218
Trường Gò Công	1	1	4	133
Trường Tây Ninh	1	1	4	96
Trường Sa Đéc	1	1	3	127
Tổng cộng	14	52	99	2578
Học sinh Nữ
Sài Gòn : Trường tỉnh (École municipale)	1	3	"	65
Sài Gòn : Trường Sainte-Enfance (Nội trú và mồ côi)	1	10	8	389
Sài Gòn : Trường Tân Định (điều hành bởi nữ tu dòng Saint-Paul de Chartres)	1	3	2	210
Trường Chợ Lớn	1	2	2	48
Trường Mỹ Tho	1	4	3	161
Trường Vĩnh Long	1	4	3	127
Trường Biên Hòa	1	2	1	55
Tổng cộng	7	28	19	1055

B. Trường bản xứ

Trường huyện điều hành do quỹ thuộc địa tài trợ, các trường hàng tổng điều hành dựa vào ngân sách các tỉnh; các trường khác sống do trợ cấp của các làng xã hay các tư nhân.

Địa hạt (Arrondissements)		Số trường	Số Giáo sư Âu	Số Giáo sư bản xứ	Số học sinh
Bạc Liêu	Trường tổng	5		9	262
	Trường làng	12		12	405
	Trường chữ nho	4		4	75
Bà Rịa	Trường tổng	4		4	164
	Trường chữ nho	4		4	164
	Trường đạo	4		4	150
Bến Tre	Trường địa hạt	1	3	7	228
	Trường tổng	20		40	1000
	Trường đạo	6		10	500
Biên Hòa	Trường địa hạt	1	2	5	149
	Trường tổng	10		24	438
	Trường chữ nho	11		11	252
	Trường đạo	9		11	433
Cần Thơ	Trường tổng	12		12	670
	Trường chữ nho	40		40	800
	Trường đạo	1		1	40
Châu Đốc	Trường tổng	10		10	470
	Trường làng	6		6	130
	Trường chữ nho	11		11	126
	Trường chữ Căm-bốt	32		32	297
	Trường đạo	3	4	4	338
Chợ Lớn	Trường tổng	14		14	456
	Trường chữ nho	47		47	630
	Trường đạo	4		5	151
Gò Công	Trường địa hạt	1	1	4	96
	Trường tổng	4		8	150
	Trường làng	32		64	2065
Hà Tiên	Trường địa hạt	1		2	28
	Trường tổng	2		4	55
	Trường chữ nho	2		2	38
Long Xuyên	Trường địa hạt	1		2	47
	Trường tổng	7		14	234
	Trường chữ nho	38		38	531
	Trường đạo	3	3	2	192
Mỹ Tho	Trường trung học cấp 2	1	2		90
	Trường trung học địa hạt	1	4	15	190
	Trường tổng	15		16	774
	Trường làng	29		29	513
	Trường chữ nho	9		9	259
	Trường đạo	7		15	286
Rạch Giá	Trường địa hạt	1		2	20
	Trường tổng	5		6	176
	Trường làng	1		1	15
	Trường chữ nho	5		5	90
	Trường chữ Căm-bốt	17		17	170
Sa Đéc	Trường địa hạt	1	1	2	122
	Trường tổng	12		12	835
	Trường chữ nho	70		70	890
	Trường đạo	1	1		59
Sài Gòn (Gia Định)	Trường địa hạt	1	3	6	210
	Trường tổng	17		20	1150
	Trường chữ nho	50		50	707
	Trường đạo	7		7	658
Sóc Trăng	Trường địa hạt	1	1	4	57
	Trường tổng	11		11	390
	Trường chữ nho	34		34	1110
	Trường chữ Căm-bốt	29		29	263
	Trường đạo	2		2	50
Tân An	Trường địa hạt	1		3	63
	Trường tổng	14		24	673
Tây Ninh	Trường địa hạt	1	1	44	102
	Trường tổng	10		10	232
	Trường chữ nho	1		1	34
	Trường đạo	2	2		150
Thủ Đầu Một	Trường địa hạt	1		2	53
	Trường tổng	6		13	430
	Trường chữ nho	18		18	380
	Trường đạo	8		8	470
Trà Vinh	Trường địa hạt	1		2	30
	Trường tổng	14		15	849
	Trường chữ nho	75		75	700
	Trường đạo	3	3	3	340
Vĩnh long	Trường địa hạt	1	2	5	130
	Trường tổng	16		16	614
	Trường chữ nho	25		25	375
	Trường đạo	2	2		106
Huyện 20	Trường tổng	2		3	165
	Trường chữ nho	5		5	133
	Trường đạo	4		4	379
	Tổng cộng	899	35	1065	27256

C. Tổng kết

		Số trường	Số Giáo sư Âu	Số Giáo sư bản xứ	Số học sinh
	Trường địa hạt	16	20	65	1615
	Trường tổng	210		285	10187
	Trường làng	80		112	3128
	Trường chữ nho	527		527	8024
	Trường đạo	66	15	76	4302
	Tổng cộng	899	35	1065	27256

<<< phụ lục>>>

Các trường học tại Nam Kỳ năm 1888
(trích : Annuaire de la Cochinchine Française, 1888)

A. Trường Pháp

Địa hạt (Arrondissements)	Số trường	Số Giáo sư Pháp	Số Giáo sư An Nam	Số học sinh
Học sinh Nam
Sài Gòn : Trường tỉnh (École municipale)	1	3	1	122
Sài Gòn : Trường trung học (collège) Chasseloup-Laubat	1	12	19	400
Sài Gòn : Trường trung học Adran	1	9	19	262
Sài Gòn : Trường Taberd (trường đạo)	1	2	1	117
Trường Gia Định	1	3	7	200
Trường trung học (collège) Mỹ Tho	1	8	16	260
Trường Vĩnh Long	1	2	5	132
Trường Biên Hòa	1	3	5	147
Trường Sóc Trăng	1	2	4	78
Trường Bến Tre	1	3	8	277
Trường Chợ Lớn	1	2	3	218
Trường Gò Công	1	1	4	133
Trường Tây Ninh	1	1	4	96
Trường Sa Đéc	1	1	3	127
Tổng cộng	14	52	99	2578
Học sinh Nữ
Sài Gòn : Trường tỉnh (École municipale)	1	3	"	65
Sài Gòn : Trường Sainte-Enfance (Nội trú và mồ côi)	1	10	8	389
Sài Gòn : Trường Tân Định (điều hành bởi nữ tu dòng Saint-Paul de Chartres)	1	3	2	210
Trường Chợ Lớn	1	2	2	48
Trường Mỹ Tho	1	4	3	161
Trường Vĩnh Long	1	4	3	127
Trường Biên Hòa	1	2	1	55
Tổng cộng	7	28	19	1055

B. Trường bản xứ

Trường địa hạt điều hành do quỹ thuộc địa tài trợ, các trường tổng điều hành dựa vào ngân sách các tỉnh; các trường khác sống do trợ cấp của các làng hay các tư nhân.

Địa hạt (Arrondissements)		Số trường	Số Giáo sư Âu	Số Giáo sư bản xứ	Số học sinh
Bạc Liêu	Trường tổng và làng	17	1	24	572
	Trường đạo	1		1	16
	Trường chữ nho	3		3	70
	Trường địa hạt	1		1	20
Bà Rịa	Trường tổng	4		4	217
	Trường chữ nho	4		4	217
	Trường đạo	4		4	200
Bến Tre	Trường địa hạt	1	5	9	297
	Trường tổng	20		40	1000
	Trường đạo	6		10	600
Biên Hòa	Trường địa hạt	1	4	5	151
	Trường tổng	10		20	634
	Trường chữ nho	18		18	348
	Trường đạo	8		12	456
Cần Thơ	Trường tổng	12		12	680
	Trường chữ nho	2		2	81
	Trường đạo	1		1	43
Châu Đốc	Trường tổng	8		18	425
	Trường làng	2		2	42
	Trường chữ nho	11		11	160
	Trường chữ Căm-bốt
	Trường đạo	1	2		25
Chợ Lớn	Trường tổng	13		30	495
	Trường chữ nho	54		54	787
	Trường đạo	3		5	122
Gò Công	Trường địa hạt	1	1	4	113
	Trường tổng	4		8	157
	Trường làng	34		60	1408
Hà Tiên	Trường địa hạt	1		2	34
	Trường tổng	2		4	55
	Trường chữ nho	2		2	38
Long Xuyên	Trường địa hạt	1		3	86
	Trường tổng	7		14	273
	Trường chữ nho	38		38	533
	Trường đạo	3		2	195
Mỹ Tho	Trường trung học cấp 2	1	3		95
	Trường trung học địa hạt	1	6		190
	Trường tổng	15		16	829
	Trường làng	25		25	442
	Trường chữ nho	10		10	240
	Trường đạo	7		16	298
Rạch Giá	Trường địa hạt	1		2	35
	Trường tổng	6		6	205
	Trường làng	1		1	12
	Trường chữ nho	6		6	115
	Trường chữ Căm-bốt	17		17	170
Sa Đéc	Trường địa hạt	1	1	4	125
	Trường tổng	12		13	766
	Trường chữ nho	32		32	237
	Trường đạo	2	3		65
Sài Gòn (Gia Định)	Trường địa hạt	1	3	7	180
	Trường tổng	17		20	510
	Trường chữ nho	50		50	705
	Trường đạo	6	2	4	593
Sóc Trăng	Trường địa hạt	1	2	4	92
	Trường tổng	11		11	593
	Trường chữ nho	31		31	998
	Trường chữ Căm-bốt	29		29	275
	Trường đạo	2		2	67
Tân An	Trường địa hạt	1	2	3	110
	Trường tổng	14		14	612
Tây Ninh	Trường địa hạt	1	1	4	118
	Trường tổng	10		10	302
	Trường chữ nho	1		1	33
	Trường đạo	2	2		163
Thủ Đầu Một	Trường địa hạt	1		2	40
	Trường tổng	6		13	389
	Trường chữ nho	18		18	175
	Trường đạo	8			250
Trà Vinh	Trường địa hạt	1		2	40
	Trường tổng	14		15	850
	Trường chữ nho	75		75	700
	Trường đạo	3	4	3	350
Vĩnh long	Trường địa hạt	1	2	5	148
	Trường tổng	16		16	568
	Trường chữ nho	19		19	307
	Trường đạo	4	6	5	220
Địa hạt 20	Trường tổng	2		3	125
	Trường chữ nho	6			121
	Trường đạo	5			793
	Tổng cộng	791	50	931	24801

C - Tổng kết

		Số trường	Số Giáo sư Âu	Số Giáo sư bản xứ	Số học sinh
	Trường địa hạt	17	31	57	1874
	Trường tổng	208		286	9945
	Trường làng	80		103	2337
	Trường chữ nho	420		420	6189
	Trường đạo	66	19	65	4456
	Tổng cộng	791	50	931	24801