RUE DES ÉPARGES

ĐƯỜNG NGUYỄN THÔNG

Đây là con đường được thành lập muộn của thành phố Sài Gòn. Đó là năm 1929 nhưng ban đầu thì chỉ mới tới giáp đường Champagne (Yên Đổ/LCT) mãi đến năm 1934 thì nó mới được mở tới tận ga Hòa Hưng.

Con đường Nguyễn Thông tuy không có gì đặc biệt cho lắm nếu nó không có 2 điểm đáng nói là khu vực Cống Bà Xếp và khu chợ trời Nguyễn Thông được hình thành trong thời kỳ chiến tranh Việt Nam. Chính 2 địa điểm này đã chia con đường Nguyễn Thông thành 2 phần đối nghịch với nhau: đoạn đầu lả khu vực yên tĩnh từ phần giáp với đường Hồ Xuân Hương đến giáp với đường Hiền Vương và phần còn lại là khu vực náo nhiệt.

Cống Bà Xếp từng là một khu vực khét tiếng của đất Sài Gòn với những tệ nạn mãi dâm, ma túy và du đảng. Có lẽ nó được hình thành cùng thời người Pháp cho xây dựng một depot xe lửa và ga hàng hóa tại đây vì vậy nhu cầu cho việc bốc dỡ hàng hóa cùng các dịch vu liên quan đã kéo theo các thành phần dân tứ xứ tụ về sinh sống và cũng vì ít được học hành cộng với đời sống bấp bênh vô định đã kéo theo những tệ nạn như đã nói trên.

Nơi đây một thời là một “khu vực tuyệt đối cấm quân nhân lai vãng” để cảnh báo cho các binh sĩ ở khu vực Biệt Khu thủ đô, trại Lê Văn Duyệt gần đó.

 Cống Bà Xếp đã từng có một giai thoại về tướng cướp Điền Khắc Kim.

Cống Bà Xếp phần nhiều là các thành phần như đã nói nhưng cũng có những con người bình thường và lương thiện. Tôi có quen với ông Hồng, một nghệ sĩ đàn piano đã từng một thời đàn cho các khiêu vũ trường ở Sài Gòn.

Đi dần ra tới ngả ba Kỳ Đồng, phía sau khu vực Nhà nguyện des Rédemptoristes Dòng chúa Cứu Thế được thành lập năm 1939 sau khi các tu sĩ người Canada đến Sài Gòn và trú tạm tại số 163 đường Paul Banchy (HBT). Ở đây là khu vực cùa chợ trời Nguyễn Thông kéo dài ra tận ngả tư với đường Yên Đổ (LCT).

Thời chiến tranh muốn kiếm mua một món đồ nào cùa Mỹ thì tới đây, thượng vàng hạ cám có tất cả. Từ một hộp diêm quẹt kẹp, gói thuốc 5 điếu trong khẩu phần cá nhân cho đến những hôp bột giặt Tide to đùng, những cục xà bông Dial, Dove được gọi mĩa mai là “xà bông me Mỹ”. Người ta cũng bắt gặp những tảng pho mát đã quá đát ngả sang máu cam ăn đắng ngét hay những thanh kẹo cao su Peppermint cùng các loại đồ hộp từ các loại nước uống như coca cola, Seven up, sprite, bia Ham, Budweiser, trái cây đến thịt ba lát. Khu chợ trời đã tạo không khí náo nhiệt cho đoạn đường này nhưng từ từ cũng lụi tàn từ năm 1972 khi quân Mỹ rút ra khỏi Việt Nam và lây lất qua sau năm 1975. Ngày nay khu vực này là nơi chuyên môn bán các lọai sửa bột.

Hình minh họa

Tại ngả tư này bên tay trái, chúng ta nghe văng vẳng tiếng chó sủa. Đó là khu phú de nằm bên đường Yên Đổ là nơi chuyên việc đi bắt cho thả rông. Cũng tại đây có một trường gọi là Lasan Nghĩa Thục nằm ở số 43 được thành lập vào ngày 1/3/1956. Qua bên kia ngả tư là mặt lưng của Lasan Hiền Vương, chúng ta lại gặp một ngả tư khác là Nguyễn Thông – Hiền Vương. Ngày nay khu vực này là nơi bán cá kiểng tương đối quy mô của Sài Gòn đâu lưng với miếng đất ngày xưa thời Pháp là trường đào tạo y tá.

Đi một đổi, chúng ta lại gặp ngả tư với đường Tú Xương. Ở góc bên kia là bệnh viện Saint Paul nằm ở góc ngả tư Nguyễn Thông – Phan Thanh Giản (ĐBP). Nhìn về phía phải bên đường Phan Thanh Giàn là tòa hành chánh quận 3, bên trái xa xa tại ngả tư của đường Bà Huyện Thanh Quan là trường Gia Long. Qua đây đi tới là phía sau của chùa Xá Lợi với ngả ba nhỏ Lê Văn Thành chạy dọc theo hông chùa. Tới một chút là cơ quan USOM cùng vói Trung tâm chiêu hồi nằm ỏ góc Ngô Thời Nhiệm.  Nơi đây trong ngày 29/4/75, đã bị dân cướp bóc trong đó cơ man sách English for today ấn bản mới chưa kịp phát hành.

Đường Nguyễn Thông sau lưng chùa Xá Lợi

Giờ chỉ còn một ngả ba với Phạm Đình Toái và Hồ Xuân Hương là chấm dứt con đường Nguyễn Thông. ở đây bên tay phải là mặt hông trường Collette và phía bên trái là Trung tâm Bạc Hà, ngày xưa chuyên môn trị bệnh hoa liễu.

Video về đường Nguyễn Thông ngày nay