HỒ TẮM NGOÀI TRỜI Ở SÀI GÒN (ĐÔNG DƯƠNG)

Trong những thành phố lớn châu âu thuộc vùng nhiệt đới, Sài Gòn bị chi phối bởi một khí hậu khắc nghiệt. Quả vậy, không chỉ nó nằm cạnh đường xích đạo mà là còn nằm trong vùng thấp và ngập nước của Cochinchine; trong khi lại xa biển và cả gió biển. Trong những điều kiện đó, thì việc bơi lội là một bộ môn thể thao được ưa thích nhất. Người ta dự định từ lâu việc xây dựng một hồ tắm lớn trong thành phố nhưng việc thực hiện nó vấp phải vấn đề nước sạch. Việc đào những giếng Layne với quyết tâm đã làm giảm sự căng thẳng câu hỏi về vấn đề nước. Cercle sportif Sài Gòn đòi hỏi phải có một hồ bơi và sau một cuộc đấu thầu vào tháng 5 năm 1932 thì việc xây dựng bắt đầu.

Hồ tắm được xây dựng ở trung tâm thành phố trong công viện Maurice Long. Bể bơi được bao bọc bởi một khối nhà bao gồm như khu làm việc, phòng thay đồ và tắm rửa mà phần sân thượng có dạng như một “vành bãi” với giàn cây xanh và quán ba có mái che. Sự nâng cao của vành bãi này cách nặt đất 3^m xa những người tắm và sự ẩm ướt của mặt đất. Tổng thể hài hòa có đường nét đơn giản, hài hòa với khung cảnh chung quanh.

Bể bơi – có kích thước 50 X 15^m. Bao gồm một bể bơi lớn và một bể bơi nhỏ cách nhau. Bể lớn có chiều dài 33^m33 (chiều dài quy định các bể bơi thi đấu). Một bức tường nhỏ dành mỗi bên cạnh lối đi rộng 2^m50. Những vách thẳng được khoác những ô vuông bằng sành. Mặt hậu sau đó cũng được khoác tương tự như vậy.

Nước được thay mới đều đặn bởi một đài nước. Hồ tắm được tháo nước và làm sạch mỗi tuần.

Một rãnh thoát nước được đặt ở bên cạnh lớn của mỗi hồ để thoát nước liên tục để làm giảm cái nóng thái quá. Mỗi tối, hồ được thắp sáng bởi 20 chiếc đèn chiếu được lắp đặt 50^cm dưới mặt nước, mà hiện tại đã có 2 cái.

Theo quan điểm xây dựng, bể nước độc lập hoàn toàn với phần kiến trúc chung; nó được chia ra làm 2 phần riêng biệt. Bể bơi nhỏ có chiều sâu tối đa là 1^m60 được đúc hoàn toàn bằng bê tông cốt thép; nó được bao quanh bẳng những chiếc cột và đế rời trong phần bên trong và bởi một bức tường lớn bằng bê tông ở phần ngoại vi. Độ dầy của vữa không vược quá 10cm. Lực chịu của đất dưới các đế là 9^t/^m2. Khối bê tông cốt thép được phủ bởi lớp vỏ bọc dầy 0^m02 trang bị một tấm lưới có 4 thanh thép 2^mm/^m theo cả hai chiều.

Bể bơi lớn có độ sâu tối đa là 3^m60 ở phần trũng và nằm ngang mặt đất. Những vách đứng và đế nền làm bằng bê tông cốt thép. Tất cả phần bên trong của đáy hồ được làm bằng bê tông đá cuội dầy 10^cm với số lượng là 200kg xi măng mỗi mét khối. Những vách đứng được tính toán như bức tường chống đỡ, tãi trọng thẳng đứng của nước trên các đế phải chống lại sự sụp đổ. Nền sàn tạo thành những pa nô hình chữ nhật mà hai cạnh tựa vào các rằm dài 2^m50, cạnh thứ ba tựa trên một xà dọc và cái cạnh thứ tư tựa vào nền sàn thẳng góc; vị trí này cho phép làm giảm bớt 0^m08 chiều dầy nền sàn của bể nước có chiều cao 2^m60. Trong phần của bể bơi lớn tới chổ của phần trũng chổ cầu nhúng, các rằm của hai bên cạnh bể được hợp lại bằng những thanh giằng, trên ba cạnh của phần trũng thì những đế nền của vách thẳng lại nghiêng theo chiều nằm ngang, sức đẩy của nước sẽ hút bởi mặt đất.

          Khối bê tông lớn ở dưới đáy không rò rỉ, nó được một lớp vỏ bọc bằng sắt bọc kín nguyên cả bể. Lớp vỏ bọc này dầy 0^m04 nằm ở dưới đáy bể, nơi nó được đặt trong bê tông trộn sỏi nhỏ (khoảng 1^cm) và một khung sườn ô vuông với 20 thanh thép 6mm/m cả hai chiều; nó có chiều dầy 2^cm tại vách đứng, được trộn với liều lượng 2,5 lần cát cho một phần xi măng với một khung sườn ô vuông gờm 10 thanh thép 4^mm/^m cả hai chiều.

Mặt đất là nền đất sét pha cát được nén chặt nhưng không xói lỡ bởi nước, sự đề phòng này ngăn ngừa sự rò rỉ không thấy được dưới đáy bể. Nó mằ, trên một lớp đá cuội nhuyễn dầy tối thiểu 0^m15 tạo thành một hệ thống dẫn lưu chánh; dưới lớp này những ống dẫn nằm sâu hơn hợp thành bởi những rãnh chiều rộng 0^m40 lòng bằng bê tông và lấp đầy đá cuội nhuyễn. Những ống dẫn có độ nghiêng tối thiểu là 1^cm/^m; nó đổ ra hệ thống dẫn lưu duy nhất trong một hố nước 4 mét phía dưới mực nước hồ. Sau lần làm đầy hồ lần đầu tiên, hệ thống dẫn lưu xả nước ra nhẹ nhàng trong 48 giờ và sau đó thì ngưng hẳn hoàn toàn. Khi xem xét lại sự mõi của đất trong bể lớn và bể nhỏ và cả kích thước lớn của bể, hai phần này được kết hợp bằng một chổ nối có độ giãn nở. Chổ nối này đi băng qua khới bê tông cốt thép của vỏ bọc kín. Vì lý do nhiệt độ cao dưới tác động của ánh mặt trời đối với bê tông khi rút nước ra khỏi bể (60 – 80⁰), sự đề phòng đặc biệt này được đặt ra chống lại sự rò rỉ hay sự co phồng của lớp nhựa đường quanh chổ nối. Chổ nối của vách đứng gồm:

     1. Một lá đồng dầy 0^mm4 niêm kín trong lớp vỏ bọc bằng sắt.

2. Bởi hai lổ thông được sắp xếp trong bê thông giữa bể chứa lớn và nhỏ, lổ thông hình chữ nhật được lấp đầy nhựa đường bắm chặt với phần bê tông nhưng lỏng khoạng 50⁰ nhưng lổ thông vòng quanh lại là nhựa đường cứng hơn nhưng không bám chặt vào bê tông và không bảo đảm độ rò rỉ của nước. Loại nhựa đường thứ hai này chỉ làm lỏng khoảng100^o  và nó ngăn sự rò rỉ của nhựa đường lỏng. Chổ nối chấm dứt trong rãnh dùng tháo nước, nhựa đường ngừng khoảng 2^cm  thấp hơn dưới đáy của rãnh để cho nó có độ giản nở tự do. Chổ nối nằm ngang kết hợp lớp vỏ bọc của bể nhỏ và bể lớn là một rãnh được sắp xếp giữa hai bể và trong mỗi cái người ta đặt một lớp nhựa đường cứng được phủ bởi 1^cm  nhựa đường lỏng. Để ngăn không cho sự rò rỉ của nhựa đường làm phồng rãnh thoát phía trên. Rãnh này được che phủ bằng một lớp tôn có khoảng cách trống là 0^cm25. Không có sự rò rỉ nào xảy ra từ khi làm đầy bề nước.

Mảng sân thượng. Bao quanh bể bơi cách 30^cm  trên mặt nước, có một độ rộng thay đổ từ 9 mét trong quầy ba tới 4 mét trên phần diện tích phía sau hồ bơi. Ở đó sau này sẽ xây dựng một phòng rèn luyện thể dục có nóc như khán đài. Sân thượng được đặt trên quầy ba và bốn vách vuông góc, Các vách này được nối với nhau giữa chúng bằng những giàn cây và với quầy ba bởi hai hành lang có mái che.

Còn vành bãi có sáu cầu thang trong đó hai cái ở ngoài dẫn đến quầy ba, hai cái nằm bên trong bốn vách vuông góc dẫn đến phòng thay đồ của nam, nữ và hai cái ở mặt sau chỉ mở cho những ngày thi đấu.

Trên vành bãi được sắp đặt chung quanh hồ bơi là một con đường chạy quanh rộng 1 mét được phủ bởi một tấm thảm bằng cao su có đường rạch. Con đường này nới rộng tới 4 mét ờ phía phải của cầu nhảy. Mỗi bên đường được phủ bằng xi măng vách hình ca rô. Phần còn lại của vành bãi là phần của quầy ba và hành lang có nền là lớp bọc lót sắt. Lớp bọc này được cắt thành những tấm khoảng 2^m2  bởi những mối nối bằng sắt mà ngoài việc trang trí nó còn ngăn cản lớp bọc bị nứt rời.

Việc tháo nước mưa hay nước lau chùi sân thượng được tiến hành ở sân ngoài hay đi vào ống rãnh ngăn ra khu vành bãi nói dể hiểu là mặt đất đắp cao của quầy ba. Quả vậy vành bãi có độ dốc trung bình là 1^cm/m  và các bức tường của những mặt tiền đều có những ống máng bằng bê tông.

Cầu nhảy bao gồm những tầng 1^m, 1^m85, 3^m  và 5^m . Lối vào của ba tầng trên là những cầu thang; riêng tầng 3^m  và 5^m là hai cây thang. Những tầng này được đặt trên những rằm chia (cầu) đặt trên bốn trụ cột trung tâm làm giảm thiểu sự bề bộn của vành bãi.

Quầy ba là hai chái trong đó là một phòng làm nước đá và chứa dự trữ có mái là 24X10^m . Mái này bao gồm một la phông bằng bê tông cốt thép được kéo dài bởi một máng nước và tấm đan bằng bê tông cốt thép. La phông và tấm đan được ngăn cách bởi một lớp không khí dầy từ 20 đến 45^cm  để tạo sự riêng biệt. Tòa bộ mái nhà mang những đường gân rộng 0^m70 nằm trên la phông có 8^cm bề dầy, tấm đan trên trần giữ vai trò chịu nén. Những đường gân này được gánh bởi hai hàng hiên có một nhịp giữa dài 14^m50 và hai rằm chia (cầu) dài 4^m65 tạo đối trọng. Mỗi hàng hiên có hai khớp ngang với sàn của quầy ba. Một phần của những xà của hàng hiên chánh nằm trên la phông, khu vực nhìn thấy của hai xà này là 0^m25x0^m37 tạo cho mái nhà có dáng vẻ to lớn nhưng nhẹ nhàng; toàn bộ mái nhà gồm những trụ cột với 0^m312 bằng bê tông và 18^kg5 mỗi mét vuông. Sàn của sân thượng gồm những đường gân có thân rỗng bằng xi măng có sức chịu là 400^kg/m2 . Dưới quầy ba, phía trên đường dẫn vào các phòng người ta còn thấy một trần lớn không có xà ngang, được xếp chồng lên bởi hai phần rỗng bằng xi măng để đạt được một sàn có bề dầy 0^m36 với các đường gân dài 7^m10. Những xà ngang mang đường  gân được tính toán để tạo sự liên tục và sự cứng rắn của những cột.

Phòng thay đồ, phòng tắm và dịch vụ- Mặt tiền chánh và hai mặt tiền sau của tầng trệt dành cho các phòng kiểm tra, phòng tắm và thay đồ sành cho đàn ông và phụ nữ. Một hành lang dịch vụ bao quanh bể bơi ở ba cạnh, mặt tiền thứ tư dành cho hệ thống bơm nước và phòng giặt. Cuối cùng cũng ở mặt này còn có một phòng thay đồ dàn cho cầu thủ ở sân vận động kế bên.

Mổi người đi tắm sau khi thay đồ và để đồ của mình 1 trong 80 ngăn đặt trước các phòng.

Phòng thay đồ và phòng tắm của đàn ông đều nằm chung, Những phòng dành cho cá nhân thì đặt ở sau. Nước ở vòi và la va bô kể cả nước dành cho việc chùi dọn đều được thoát ra đường ống được dẫn từ nắp van của ống của đường thoát nước hồ bơi. Để chống lại mùi hôi, một phần nước dư của bể bơi được thoát ra từ ống dẫn và được giữ liên tục bằng một giòng nước sạch.

Việc lắp đặt hồ bơi được hoàn tất bằng những quạt máy và bóng đèn chiếu sáng, Bông vừa trồng ở cuối mùa mưa đã bắt đầu leo lên những giàn.

Công ty Indochinoise d’ Etudes et de Constructions, tác giả của đề án đã đảm nhận thi công. Việc xây dựng bắt đầu tháng giêng năm 1933 và hồ tắm được khai trương ngày 3 tháng 9 cũng năm đó.

                                                      W. Kandaouroff,

                               Kỹ sư ngành nghệ thuật và công nghiệp.